|
RECENZJE
Reagowanie systemu zdrowia publicznego
na broń biologiczną i chemiczną: Przewodnik WHO
Public Health Response
to Biological
and Chemical Weapons: WHO Guidance.
Wydanie II, WHO, Genewa 2004, 357 s,
ISBN: 92-4-1546158-8
Pierwsze wydanie przewodnika WHO ukazało się w 1970 r. Był to czas, kiedy USA jednostronnie ogłosiły zaprzestanie badań, konstruowania, produkcji i zniszczenie zmagazynowanych zapasów broni biologicznej. Stopniowo do tej inicjatywy dołączyły prawie wszystkie kraje i uchwaliły odpowiednią konwencję. Potrzeba było upływu kolejnych kilku lat, by taki sam los spotkał i broń chemiczną. Wydawało się, że wszelkie rodzaje broni masowej zagłady przejdą do historii jako relikty dwóch wojen światowych i długiego okresu zimniej wojny.
Niestety, już u progu nowego stulecia ludzkość weszła w nową, niespotykaną dotychczas pod względem zasięgu i rozmiarów, erę terroru organizowanego przez międzynarodowe organizacje przestępcze. Z różnych pobudek przyjęły one jako formę walki sianie bezwzględnego terroru wszelkimi dostępnymi środkami, w tym przy użyciu broni biologicznej i chemicznej.
WHO uznała więc za konieczne przeredagowanie na nowo przewodnika z 1970 r., z uwzględnieniem doświadczeń ludzkości zgromadzonych w okresie ostatnich 30 lat, a szczególnie z okresu przełomu wieków. Doświadczenia z terroryzmem biologicznym i chemicznym ilustrują atak sarinem w Tokio w 1995 r. i ataki wąglikowe w USA w 2001 r. Doświadczenia te wskazują, że ataki nawet o tak ograniczonej skali mogą mieć głęboki ogólnoświatowy oddźwięk i odsłaniają słabość podejmowanych przedsięwzięć zaradczych.
W ocenie tych przedsięwzięć podkreśla się brak szybkiego monitoringu bakteriologicznego, zbyt późne rozpoznanie klinicznych postaci wąglika oraz rozpoczęcie akcji informowania społeczeństwa o tym zagrożeniu. Podkreśla się też, że w planach przedsięwzięć Centrum Zwalczania Chorób w USA nie uwzględniano w ogóle możliwości przesyłania przez terrorystów w listach sproszkowanych przetrwalników laseczek wąglika. Zastrzeżenie to jest o tyle istotne, że od szeregu lat notowano w USA wiele przypadków „żartów" z przesyłaniem listów zawierających pozorowane sproszkowane zarazki.
Treść przewodnika w tłumaczeniu polskim zawarta jest na 328 stronach i zgodnie z oryginałem podzielona na 6 rozdziałów oraz 7 obszernych aneksów. Poza przedmową iinnymi dodatkami, kolejne rozdziały zatytułowane są następująco:
- Wprowadzenie
- Ocena zagrożenia w odniesieniu do zdrowia publicznego
- Czynniki biologiczne i chemiczne
- Przygotowanie zdrowia publicznego i reagowanie
- Aspekty prawne
- Międzynarodowe źródła pomocy.
Większą część treści przewodnika wypełnia 7 aneksów zatytułowanych kolejno:
- Czynniki chemiczne
- Toksyny
- Czynniki biologiczne
- Podstawy ochrony
- Ostrzeżenia przed sabotażem w stosunku do wody pitnej, żywności i innych produktów
- Źródła informowania
- Afiliacja państw będących członkami WHO do międzynarodowych umów o broni biologicznej i chemicznej.
Przewodnik w tłumaczeniu na język polski wydał Ośrodek Diagnostyki i Zwalczania Zagrożeń Biologicznych Wojskowego Instytutu Higieny i Epidemiologii (24-100 Puławy, ul. Lubelska 2).
O szczegółach dotyczących zakupu przewodnika można uzyskać informacje pod telefonem 0 81 5519803.
Prof. dr hab. Jerzy Mierzejewski,
ul. Wojska Polskiego 5 m. 4
24-100 Puławy
e-mail
|
