Streszczenie: U niektórych mikroorganizmów mogą powstawać specyficzne odmiany morfologiczne tzw. Small Colony Variants (SCVs). Taką cechę odnotowano między innymi u ziarniaków Gram-dodatnich, głównie gronkowców, ale także u pałeczek Gram-ujemnych. Odmienne, w porównaniu do typowych kolonii tych mikroorganizmów, właściwości Small Colony Variants, głównie ich małe rozmiary, dają możliwość przeżycia wewnątrzkomórkowego (np. w komórkach nabłonka czy śródbłonka), i co za tym idzie „uciekania” przed
mechanizmami obronnymi ustroju gospodarza. W ten sposób formy SCV unikają oddziaływania składowych dopełniacza czy przeciwciał. Charakteryzują się również opornością na antybiotyki, głównie aminoglikozydowe czy preparaty skojarzone, jak np. trimetoprim-sulfametoksazol. Te dosyć istotne, z punktu widzenia klinicznego cechy, małe rozmiary jak i oporność na antybiotyki, powodują, że formy SCV najczęściej odpowiadają za zakażenia przewlekłe, nawracające, i co warto zaznaczyć, trudne do diagnostyki, ale także leczenia. Jak podaje literatura, SCV różnych mikroorganizmów mogą być izolowane z zakażeń układowych z różną lokalizacją i tym samym ze zróżnicowanych materiałów klinicznych (np. krew, kości, tkanki miękkie). Formy SCV Staphylococcus aureus często izolowane są od pacjentów z mukowiscydozą czy zapaleniem kości i szpiku. W pracy przedstawiono charakterystykę i znaczenie kliniczne tej wyjątkowej formy morfologicznej bakterii.
1. Ogólna charakterystyka form SCV. 2. Mechanizm tworzenia form SCV. 3. Unikanie odpowiedzi układu immunologicznego przez formy Small Colony Variants. 4. Znaczenie kliniczne form SCV – opis wybranych przypadków. 4.1. Gronkowce. 4.2. Pseudomonas aeruginosa. 4.3. SCV innych mikroorganizmów. 5. Podsumowanie
Abstract: Some microorganisms are characterised by the ability to create specific morphological varieties called Small Colony Variants (SCVs). This characteristic was noted, among others, in Gram-positive cocci, mainly staphylococci, but also in Gram-negative bacilli. The properties of Small Colony Variants that differentiate them from wild-type colonies (mainly their small size) facilitate their intracellular survival (e.g. in epithelial or endothelial cells) as a result of which they can escape host immune response. In this way, SCV forms avoid the effects of complement components or antibodies. They are also characterised by resistance to antibiotics, mainly aminoglycoside or combination drugs, such as trimethoprim-sulfamethoxazole. The above features, which are important from a clinical point of view, namely small size and antibiotic resistance, make SCV one of the main causes of chronic, latent and recurrent infections which are difficult not only to diagnose, but also to treat. According to the literature, SCV of various microorganisms can be isolated from systemic infections of various organs and therefore from different clinical materials (e.g. blood, bones, soft tissues). SCV forms of Staphylococcus aureus are often isolated from patients with cystic fibrosis or osteomyelitis. The paper presents the characteristics and clinical relevance of this unique morphological form of bacteria.
1. General characteristics of SCV. 2. Formation mechanism of SCV. 3. Avoidance of host immunity by Small Colony Variants. 4. Clinical significance of SCV – description of selected cases. 4.1. Staphylococci. 4.2. Pseudomonas aeruginosa. 4.3. SCVs of other microorganisms. 5. Summary
